Skelet

Samen met de spieren zorgt uw skelet ervoor dat u goed kunt bewegen. Het beschermt ook de belangrijkste inwendige organen van het lichaam, zoals de hersenen en het hart. Daarnaast slaat het belangrijke mineralen op zoals calcium.

Het skelet wordt constant vernieuwd
Bot is geen ‘dood’ weefsel, maar bevat allemaal levende cellen. Zo heeft u cellen die uw bot afbreken (osteoclasten), maar gelukkig ook cellen die uw bot weer opbouwen (osteoblasten). Samen zorgen deze cellen ervoor dat oud bot vervangen wordt door nieuw bot. Na zeven tot tien jaar is een volwassen bot volledig vernieuwd.

Levenscyclus van het skelet
Op jonge leeftijd wordt er meer bot aangemaakt dan afgebroken. Zo kunnen botten groeien en worden ze sterker. Botten zijn het sterkst op een leeftijd van ongeveer 30 jaar. Dan wordt de zogenoemde piekbotdichtheid bereikt. Hoe hoger de piekbotdichtheid hoe sterker de botten. Vanaf 30 jaar blijft de botdichtheid stabiel, bij vrouwen tot de menopauze en bij mannen tot ongeveer 70 jaar. Daarna neemt de hoeveelheid bot geleidelijk af. Het is dus normaal dat er meer bot wordt afgebroken als u ouder wordt en dat de botten brozer worden.

Hoe hoger echter de piekbotmassa op jonge leeftijd, hoe sterker het bot tot op hoge leeftijd kan blijven. Hoe sterk uw botten zijn hangt af van verschillende factoren, zoals genetische aanleg, voeding, lichaamsbeweging en calcium- en vitamine D-inname.

Hoe zorgt u voor uw botten?
Het opbouwen en onderhouden van sterke botten is belangrijk om ze in optimale conditie te houden. Omdat botcellen continu vervangen worden, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat nieuw botweefsel sterk wordt. Het heeft vooral calcium, vitamine D en lichaamsbeweging nodig. Elke vorm van oefening die de botten belast, helpt om ze sterk te houden. Botversterkende oefeningen bestaan uit krachttraining en activiteiten waarbij het lichaam met het eigen gewicht wordt belast, zoals springen, traplopen, wandelen, hardlopen en dansen. Als het niet meer lukt om te sporten, dan dragen ook dagelijkse karweitjes zoals schoonmaken, klussen of tuinieren bij aan sterkere botten. Meer tips voor botversterkende oefeningen vindt u op de website ‘alles over sport’.

Botten en voeding
Uw voeding is ook van invloed op de sterkte van uw botten. De belangrijke bouwstenen van botten zijn de mineralen calcium en magnesium. Als u te weinig calcium of magnesium binnenkrijgt via uw voeding, zal uw lichaam de reserves in uw botten gaan gebruiken. Hierdoor worden botten brozer. Melk en andere zuivelproducten zijn goede bronnen van calcium en magnesium, evenals granen, fruit en groenten.

Vitamines belangrijk voor het skelet
Vitamines D en K2 spelen beide een rol bij de aanmaak van uw botten. Na een maaltijd of na het slikken van een supplement met calcium, stijgt de hoeveelheid calcium in het bloed. Vitamine D zorgt voor opname van calcium (kalk) uit uw voeding, reguleert het gehalte calcium in uw bloed en helpt bij de opname van calcium in uw botten. Daarnaast activeert vitamine D bepaalde eiwitten, die vervolgens vitamine K nodig hebben om ze te activeren. Als dat gebeurd is, zorgen deze eiwitten ervoor dat er bot gevormd kan worden.

De gezondheidsraad beveelt vrouwen vanaf 50 jaar, mannen vanaf 70 jaar en mensen met een donkere huidskleur aan, extra vitamine D te gebruiken ter versterking van de botten.

↩ Terug naar de kennisbank